Przewodnik po sprawach sercowych
Praca Twojego serca
Aby nasze ciało mogło żyć i prawidłowo funkcjonować potrzebuje energii. Może ją uzyskać dzięki substancjom odżywczym, takim jak: cukry, tłuszcze, białka. Tlen dostarczony do organizmu pozwala na ich spalanie i w ten sposób organizm jest napędzany do działania. Za dostarczenie substancji odżywczych oraz niezbędnego do ich spalenia tlenu odpowiada przepływająca krew. Zadaniem krwi jest również usunięcie z organizmu odpadów pozostających po spalaniu substancji odżywczych. Aby ten proces dostarczania tlenu i substancji odżywczych oraz usuwania niepotrzebnych resztek przebiegał sprawnie krew musi nieustannie krążyć... I tu zaczyna się nieoceniona rola naszego serca, które każdego dnia, w każdej minucie nieustannie przepompowuje krew, utrzymując organizm w formie. Mięsień sercowy ma zdolność kurczenia się. Kurcząc się średnio 60 do 80 razy na minutę przepompowuje w tym czasie około 5 litrów krwi. W ciągu całego życia serce musi przepompować ponad 300 tys. ton krwi.
Jak wygląda to skomplikowane "urządzenie", które jest w stanie podołać zadaniu?
Serce składa się z 4 części: 2 przedsionków i 2 komór. Część mięśnia sercowego pompuje krew do płuc (w płucach krew oddaje dwutlenek węgla i pobiera tlen), druga część odpowiada za dostarczenie krwi do całego ciała.
Naczynia, którymi krew dopływa do serca nazywane są żyłami, natomiast te, którymi je opuszcza - to tętnice. Krew z organizmu spływa żyłami do prawego przedsionka, a następnie do prawej komory, skąd jest, poprzez tętnice płucne, przepompowywana do płuc. Żyłami płucnymi spływa do lewego przedsionka, a następnie do lewej komory, która tłoczy ją przez system tętnic do wszystkich części ciała.
By serce mogło podołać zadaniom, jakie stawia przed nim organizm, również potrzebuje tlenu i substancji odżywczych. Dostarcza mu ich krew dopływająca do mięśnia serca poprzez tętnice wieńcowe (wieńcowe, ponieważ okalają serce jak wieniec).
Gdy dochodzi do zwężenia tętnic serce jest niedotlenione i zaczyna się choroba wieńcowa. W poważniejszym stadium, gdy tętnica zamyka się, obumiera część komórek serca i mamy do czynienia z zawałem.
Pułapki dla Twojego serca
Serce to skomplikowana maszyna, która wykonuje ogromną pracę dla organizmu. I jak każde urządzenie, nawet najbardziej nowoczesne, ma ograniczonążywotność. Nasze serce nie jest niezniszczalne. By mogło służyć nam jak najdłużej musimy o nie dbać. Jak to robić? Przede wszystkim ograniczając czynniki, które szkodzą naszemu sercu, a na które mamy wpływ! Pamiętając o nich i eliminując je możemy sobie pomóc.
I pamiętajmy, jeśli chodzi o serce - ceną zaniedbań jest nasze życie. Nie skracajmy go na własne życzenie.
PALENIE zbliża nas do choroby i zgonu
Dym papierosowy zawiera kilka grup szkodliwych składników, m.in. nikotynę, która działając na układ nerwowy zwiększa produkcję adrenaliny, przyspiesza czynność serca, podnosząc ciśnienie, a jednocześnie zwężając naczynia krwionośne, powodując niedokrwienie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu. Substancje zawarte w dymie tytoniowym mogą powodować powstawanie zakrzepów prowadzących do zawału.
Paląc papierosy świadomie podejmujemy ryzyko wywołania u siebie licznych chorób - choroby wieńcowej, wrzodowej, nowotworowej (raka), rozedmy płuc. Na szkodliwy wpływ dymu tytoniowego narażeni są nie tylko palacze, ale i osoby niepalące, przebywające w zadymionych pomieszczeniach. Palacz bierny jest ofiarą egoizmu osób palących.
Zła moda na palenie powoli przemija, wciąż jednak po papierosy sięga zbyt wiele osób niezależnie od wieku i płci nie pamiętając, że szkodzi sobie, otoczeniu, a w przypadku kobiet najczęściej również przyszłemu potomstwu.
. NADWAGA
Utrzymanie prawidłowej wagi to nie tylko kwestia estetycznego wyglądu. Otyłość to poważny problem zdrowotny. Już 10 % nadwagi u osób powyżej 40-go roku życia o 30% zwiększa ryzyko przedwczesnego zgonu.
Każdy dodatkowy kilogram oznacza dla naszego serca zwiększoną pracę.
U osób otyłych częściej występuje choroba wieńcowa i nadciśnienie; otłuszczenie serca osłabia czynność i prowadzi do jego niewydolności.
Osoby z nadwagą częściej muszą zmagać się z miażdżycą- cukrzycą i chorobami kręgosłupa. A prze
cież możemy tego uniknąć. Wystarczy zachować równowagę między ilościąenergii dostarczanej organizmowi przez pożywienie a ilością energii, którązużywamy, głównie poprzez wysiłek fizyczny. 3D-minutowy codzienny spacer na "świeżym powietrzu" to najlepsze antidotum na nadwagę i sposób na zdrowe serce.
. ZŁE ODŻYWIANIE
Nadwaga często łączy się ze złą dietą. Niewłaściwe odżywianie sprzyja ponadto podwyższeniu poziomu cholesterolu we krwi.
. CHOLESTEROL - dobry i zły towarzysz
U niektórych osób zbyt wysoki poziom cholesterolu uwarunkowany jest genetycznie i osoby te są szczególnie narażone na wczesny rozwój chorób układu krążenia. W większości przypadków wysoki poziom cholesterolu jest jednak wynikiem wadliwego odżywiania.
Cholesterol jest tłuszczowym związkiem chemicznym, niezbędnym do życia; powszechnie dzieli się na cholesterol dobry i zły.
LDL - "cholesterol zły" - jeśli poziom jest zbyt wysoki, to złogi cholesterolu odkładają się w tętnicach i dochodzi do przyspieszonej miażdżycy oraz zwężenia tętnic. Nieodpowiednia dieta obfitująca w pożywienie z dużą ilością tłuszczów zwierzęcych podwyższa stężenie cholesterolu LDL.
Korzystny dla zdrowia jest więc niski poziom LDL.
HDL - "cholesterol dobry", posiada właściwości przeciwmiażdżycowe. Korzystny dla zdrowia jest wysoki poziom HDL.
Oprócz całkowitego poziomu cholesterolu należy badać obydwie frakcje: LDL iHDL.
Dzienna dawka cholesterolu w diecie nie powinna przekraczać 300 miligramów. W większości przypadków wysoki poziom cholesterolu jest wynikiem spożywania zbyt dużej ilości tłuszczów zwierzęcych oraz produktów zawierających cholesterol i pokrewne mu lipidy. Cholesterol występuje w różnym stężeniu w różnych produktach. Duże ilości znajdują się w 100 gramach produktów: w żółtkach jaj - 1800 mg, w maśle - 200 do 300 mg, wędlinach - 40 do 100 mg, w serach topionych - 100 mg, w śmietanie 30% - 100 mg. Aby uniknąć konsekwencji nadmiernego spożycia cholesterolu (powyżej 300 miligramów dziennie) należy pamiętać o ograniczeniu tych produktów.
Zwiększenie w diecie: ryb, jarzyn, owoców, olejów roślinnych zmniejsza poziom cholesterolu, w tym również cholesterolu złego - LDL i obniża wagę ciała.
Badanie poziomu cholesterolu pozwala ocenić, czy w naszym organizmie nie ma zaburzeń gospodarki lipidowej. W badaniu o nazwie "lipidogram" ocenia się zwykle stężenie kilku parametrów: cholesterolu, cholesterolu HDL, cholesterolu LDL. Oprócz tych parametrów istotny jest jeszcze jeden: trójglicerydy. Nadmierne stężenie trójglicerydów również zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca.
. STRES
Stres to zjawisko kojarzące się ze złymi emocjami, z napięciem. Pod jego wpływem serce przyspiesza swój rytm, podnosi się ciśnienie; w organizmie wzrasta poziom adrenaliny. Długotrwały stres powoduje, że układ krążenia pracuje w stanie przeciążenia. Im częstsze i dłuższe są te momenty "zwiększonych obrotów" organizmu tym silniej i gorzej wpływają one na nasze serce. Tymczasem jak my zazwyczaj próbujemy rozładować stres? Najczęściej zapalając papierosa lub pijąc alkohol - te "szkodliwe półśrodki" są nie do zniesienia na dłuższą metę dla naszego
Pomocnik Twojego serca
|
Prawidłowa wartość: |
Ciśnienie tętnicze krwi |
120/80 mmHg |
Maksymalna wartość normy: | |
|
135/85 mmHg |
Poziom cholesterolu: |
prawidłowa wartość: |
Cholesterol całkowity - |
poniżej 200 mg/dl Ť 5,2 mmol/I) |
LDL - cholesterol |
poniżej 135 mg/dl Ť 3,5 mmol/I) |
HDL - cholesterol u kobiet |
powyżej 50 mg/dl ( > 1,3 mmol/I) |
HDL - cholesterol u mężczyzn |
powyżej 35 mg/dl ( > 0,9 mmol/I) |
Trójglicerydy (TG) |
pomiędzy 74 - 180 mg/dl |
( 0,84 - 2,0 mmol/I) | |
|
Prawidłowa masa (8MI): |
8MI - wskaźnik masy ciała |
18,5 - 24,9 |
(masę ciała w kg dzielimy |
nadwaga - BMI - powyżej i równy 25 |
przez wzrost w metrach |
Stopień I otyłośći: 30 - 34,9 |
podniesiony do potęgi |
Stopień II otyłości: 35 - 39,9 |
drugiej - kg/m2 ) |
Poziom ekstremalny: powyżej i równy 40 |
Np. kobieta ważąca 65 kg przy wzroście | |
|
1,63 m ma BMI równy 65:(1,63)2 = 24,5 |