Daj szansę swojemu sercu!

 

W Polsce coraz więcej ludzi zapada na zawał serca. Choroba dotyczy tętnic wieńcowych, 
które oplatają serce, dostarczając tlen i składniki odżywcze do mięśnia sercowego. 
Przyczyna choroby jest miażdżyca rozwijająca się w tętnicach. Przez długi czas może ona 
przebiegać bez bólowo, a zawał serca może być pierwszym sygnałem choroby.
Wykryto szereg czynników zwiększających ryzyko choroby niedokrwiennej serca. 
Do najważniejszych należą:

 

-wysokie stężenie cholesterolu we krwi, nadciśnienie tętnicze, stres, wiek, skłonności genetyczne, palenie tytoniu.

 

Badania wykazały, że redukcja tych czynników zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca.

 

Poznaj wroga, czyli kilka słów o cholesterolu.

 

Cholesterol produkowany jest przez wątrobę, dostaje się do organizmu również w wielu 
spożywanych przez nas produktach. Mimo, iż substancja ta niezbędna jest do prawidłowego 
funkcjonowania organizmu, jej nadmiar może odkładać się w tętnicach w całym organizmie. 
Utrudnia to swobodny przepływ krwi, a co za tym idzie transport tlenu i składników odżywczych. 
W efekcie następuje niedokrwienie części ciała zaopatrywanej przez chora tętnicę, co odczuwamy jako ból. Jeżeli jest to serce- mówimy o chorobie wieńcowej, która często prowadzi do zawału serca.

 

Pożadane stężenie cholesterolu całkowitego we krwi to wartość poniżej 200 mgl dl 
(5,2 mmoI/L). Wartości powyżej 200 mgldl sa nieprawidłowe (hipercholesterolemia). 
W zależności od stopnia podwyższenia cholesterolu wyróżniamy hipercholesterolemię:

 

-łagodną- od 200-249 mg/dl (od5,2-6,5 mmoI/L) 
-umiarkowana- od 250-299 mgldl (od 6,5-7,8 mmoIIL) 
-ciężka- powyżej 300mgldl (powyżej 7,8 mmoI/L)

 

 

 

Pożadane stężenie trójglicerydów we knvi to wartość 200 mg/dl (2,3 mmoIIL). Dzięki obniżeniu cholesterolu i trójglicerydów we knvi można spowolnić rozwój miażdżycy. Czasami wystarczy zmiana sposobu odżywiania.

 

Najważniejsze zasady diety

 

Głównym zadaniem diety jest obniżenie poziomu lipidów a szczególnie cholesterolu w surowicy krwi. Najistotniejsza cecha tej diety jest ograniczenie nasyconych kwasów tłuszczowych i częściowe zastąpienie ich jednonienasyconymi oraz wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi- ma to zapobiegać wzrostowi stężenia cholesterolu we krwi. Należy uwzględnić w diecie dość znaczny dodatek olejów roślinnych bogatych w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a więc oleju sojowego lub słonecznikowego, oliwy z oliwek lub oleju rzepakowego.

 

Równocześnie aby dietę zubożyć w nasycone kwasy tłuszczowe trzeba wyeliminować wszystkie dodawane do niej tłuszcze zwierzęce tj. masło, słonina, smalec oraz ograniczyć tłuste produkty pochodzenia zwierzęcego, głównie mięso, wędliny, drób. Ogranicza się również produkty bogate w cholesterol na przykład żółtka jaj, masło, podroby. Badania wykazały, że samo zmniejszenie ilości cholesterolu w pożywieniu bez zmiany rodzaju spożywanego tłuszczu, nie daje znaczącego spadku cholesterolu w surowicy. Jeżeli natomiast zredukuje się cholesterol w pożywieniu i równocześnie tłuszcze bogate w nasycone kwasy tłuszczowe zastąpi się tłuszczami bogatymi w wielonienasycone kwasy tłuszczowe spadek cholesterolu w surowicy jest widoczny.

 

Dzienna stawka spożywanego cholesterolu nie powinna przekraczać 300mg. Istotne znaczenie w tej diecie ma przede wszystkim ograniczenie podaży sodu. Spożycie soli należy zwykle do utrwalonych nawyków żywieniowych, z których nie jest łatwo zrezygnować. Do skutecznych sposobów jego ograniczenia należy eliminacja gotowych przetworów spożywczych, w których sól stanowi środek konserwujący np. wędzone wędliny, solone śledzie, wędzone ryby, żółte sery. gotowe przyprawy, kiszone ogórki, gotowe sałatki, sosy. Pożądane walory smakowe potraw przy użyciu mniejszych ilości soli uzyskuje się przez solenie ich tuż przed podaniem lub pod koniec gotowania, zastępowanie soli innymi przyprawami jak pieprz, papryka, oregano, cząber, ocet, chrzan.

 

Ograniczeniu podlegają również inne używki jak kawa, herbata, alkohol. Głównym źródłem energii powinny być produkty zbożowe. Powinny one pokrywać ponad 30% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Preferowane sa przetwory zbożowe o dużej zawartości błonnika np. pieczywo razowe, pytlowe, pszenne, makarony (z wyjątkiem makaronu na żółtkach), wszystkie gatunki kasz.

 

 

 

 

Duża ilość błonnika dostarczają nam także warzywa i owoce. Pożądane jest spożywanie około 1 kg owoców i warzyw (łącznie z ziemniakami) dziennie. Również mleko ze względu na wysoka zawartość wapnia powinno być spożywane w dużych ilościach, zaleca się co najmniej 0,5 I dziennie. Przy wyborze mleka sugeruj się zawartością tłuszczu. Powinno się spożywać zawsze mleko chude 0,5-1,5% tłuszczu. Mięso i jego przetwory powinny być spożywane w małych ilościach około 100g dziennie. Mięso białe, szczególnie drobiowe uważane jest za zdrowsze. Zawiera ono mniej tłuszczu. Pożadane jest zastępowanie mięsa rybami lub nasionami roślin strączkowych.

 

Spośród nasion roślin strączkowych szczególnie polecana jest soja, ze względu na duża zawartość białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych i błonnika, które należą do grupy przeciwutleniaczy. Jaja, podroby i krewetki powinny być ograniczone ze względu na duża zawartość cholesterolu. Dopuszcza się spożywanie 2 jaj tygodniowo wliczając w ta ilość jaja spożywane w gotowych produktach.

 

W diecie tej baczna uwagę należy zwrócić na sposób przygotowania potraw. Preferowane jest gotowanie na parze, pieczenie w folii lub na ruszcie, grillu, smażenie na patelni teflonowej bez dodatku tłuszczu, duszenie bez wcześniejszego obsmażania.

 

Ogranicz ilość spożywanych słodyczy- ciast z kremem, paczków, czekolad. Oprócz wysokiej liczby kalorii pochodzącej z węglowodanów spożywasz dużo tłuszczu. Ograniczać powinno się również jedzenie słonych przekąsek: -chipsów, słonych orzeszków, paluszków, krakersów itp. W nich także czai się ukryty tłuszcz.

 

Joanna Wyciszkiewicz. Karina Łysakowska