Przeszczep serca (OHT) - Dermatolog
Systematycznie wzrasta w Polsce ilość pacjentów po transplantacji serca.
Każde przeszczepienie narządu, w tym serca wiąże się ściśle z długotrwałym postępowaniem immunosupresyjnym, mającym na celu zapobieganie odrzucaniu przeszczepu.
Pacjenci po transplantacji narządów to szczególna grupa chorych, która wymaga kompleksowej, wysoce specjalistycznej opieki medycznej, w tym z zakresu dermatologii.
Przewlekłe leczenie immunosupresjne prowadzi do obniżenia odporności organizmu, a tym samym zwiększenia ryzyka występowania różnorodnych infekcji oraz chorób nowotworowych.
W dobie klasycznej immunosupresji bakterie były głównym czynnikiem etiologicznym, rzadziej natomiast wirusy, grzyby i pierwotniaki. Zastosowanie cyklosporyny A spowodowało spadek ilości zakażeń i zmieniło ich charakter. Zakażenia bakteryjne występują rzadziej natomiast wzrosła częstość infekcji wirusowych. Jednym z najgroźniejszych powikłań jest zakażenie wirusem Cytomegalii.
Zakażenia grzybicze najczęściej występują w pierwszych miesiącach po transplantacji. Jest to okres zwiększonego ryzyka odrzucania przeszczepu, a zatem intensywnego leczenia dużymi dawkami glikokortykosteroidów i leków immunosupresyjnych.
Zakażenia drożdżakowe mogą wywoływać zmiany w obrębie błon śluzowych, skóry, paznokci i wałów paznokciowych.
Zapalenie drożdżakowe jamy ustnej może przebiegać pod postacią:
-ostrego rzekomobłoniastego zapalenia jamy ustnej, gdzie obserwujemy białawe naloty głównie na języku i błonach śluzowych policzków;
-ostrego zanikowego zapalenia jamy ustnej. Błona śluzowa jest tu żywoczerwona, wygładzona, język bolesny, ze wzmożoną urażalnością;
-przewlekłego zanikowego zapalenia jamy ustnej, występującego zwykle u chorych noszących protezy. Postaci tej może towarzyszyć zapalenie kącików ust;
-przewlekłego rozrostowego zapalenia jamy ustnej, gdzie obecne są białawe szorstkie wykwity mocno przytwierdzone do grzbietu języka, policzków i podniebienia.
W obrębie narządów płciowych drożdżaki z rodzaju Candida mogą wywoływać ostry stan zapalny, tworzenie się białawych nalotów, którym towarzyszy znaczny świąd i pieczenie.
Drożdżyca skóry zwykle dotyczy fałdów skórnych oraz przestrzeni międzypalcowych. Przebiega pod postacią ostrego stanu zapalnego z towarzyszącym sączeniem, maceracją i obecnością pęknięć. W najbliższym otoczeniu obecne są wykwity satelitarne.
Drożdżyca paznokci i wałów paznokciowych charakteryzuje się obecnością wydzieliny ropnej, zaczerwienieniem i bolesnością tych okolic.
Czynnikami sprzyjającymi zakażeniom drożdżakowym są: cukrzyca, schorzenia endokrynologiczne, otyłość, przewlekła antybiotykoterapia, mikrourazy, zwiększona wilgotność i przegrzanie naskórka.
Pacjenci po transplantacji serca to chorzy predysponowani do rozwoju nowotworów skóry, stanów przedrakowych i rzekomonowotworowych, w tym raków podstawnokomórkowych, kolczystokomórkowych, rogowacenia słonecznego, choroby Bowena oraz rogowiaków kolczystokomórkowych. Zmiany te pojawiają się zwłaszcza w odległych okresach po przeszczepie, głównie na odsłoniętych częściach ciała po ekspozycji słonecznej oraz przy współudziale wirusów brodawczaka ludzkiego i innych uchwytnych kokarcynogenów. Największe ryzyko rozwoju raków w przebiegu immunosupresji wykazano u osób, które były narażone na silne nasłonecznienie przed 30 rokiem życia. Stosowanie odpowiedniej fotoprotekcji może zmniejszyć pojawianie się tego typu zmian chorobowych.
Rak podstawnokomórkowy –jeden z najczęściej występujących nowotworów skóry- jest wolno rosnącym guzem o niewielkiej i tylko miejscowej złośliwości, rzadko dającym przerzuty. Występuje w kilku postaciach klinicznych: guzkowej, wrzodziejącej, twardzinopodobnej, torbielowatej oraz powierzchownej Sporadycznie daje przerzuty do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych. Wycinek ze zmian skórnych pozwala na postawienie prawidłowego rozpoznania.
Wieloletnia obserwacja chorych po przeszczepie serca pozwala mi na wysunięcie wniosku:
Każdy chory po transplantacji serca powinien zwracać baczną uwagę na stan skóry i poddawać się okresowej systematycznej kontroli dermatologicznej, celem uniknięcia wystąpienia wyżej wymienionych dermatoz.
